مخازن آب و فاضلاب، سازههایی هستند که برای ذخیره و نگهداری مایعات مورد استفاده قرار میگیرند. این سازهها معمولاً از جنس بتن، فلز یا فایبرگلاس ساخته میشوند و هدف اصلی آنها جلوگیری از نشت مایع به بیرون (در مخازن آب) یا به داخل خاک (در مخازن فاضلاب) است. آببندی مناسب این مخازن، نهتنها مانع اتلاف آب و آلودگی محیطزیست میشود، بلکه عمر مفید سازه را نیز افزایش میدهد.

دلایل اهمیت آببندی مخازن:
- جلوگیری از نشت و هدررفت آب در مخازن ذخیره آب آشامیدنی
- محافظت از بتن و سازه در برابر خوردگی ناشی از مواد شیمیایی در فاضلاب
- پیشگیری از نفوذ آلودگی به آبهای زیرزمینی
- افزایش دوام سازه در برابر چرخههای خشک و مرطوب یا انبساط و انقباض حرارتی
روشهای آببندی مخازن آب و فاضلاب:
- آببندی با مواد پوششی سطحی :
در این روش، یک لایه محافظ روی سطح داخلی یا خارجی مخزن اجرا میشود.
انواع پوششها:
رزینهای اپوکسی: مناسب برای مخازن آب آشامیدنی، مقاوم در برابر فشار و مواد شیمیایی.
پوششهای پلییورتان: انعطافپذیر و مناسب برای محیطهای مرطوب و متغیر.
ملاتهای پلیمری: ترکیب سیمان با افزودنیهای پلیمری که چسبندگی بالایی به بتن دارند.
- آببندی در مرحله ساخت:
در این روش، افزودنیهای آببند به بتن تازه اضافه میشوند. این مواد با پر کردن منافذ میکروسکوپی بتن، مانع نفوذ آب میشوند.
نمونهها:
کریستالسازها
مواد پوزولانی و نانوذرات سیلیکا
- استفاده از نوارهای واتراستاپ
نوارهای واتراستاپ معمولاً از PVC یا لاستیک بنتونیتی ساخته میشوند و در محل درزهای اجرایی یا انبساطی بتن نصب میگردند تا از نشت آب از این نواحی جلوگیری کنند.
- آببندی با ژل و تزریق
برای مخازن قدیمی یا دارای ترک، از تزریق رزینهای پلییورتان یا اپوکسی درون ترکها استفاده میشود. این روش برای ترمیم سازههای بتنی مؤثر است.
ملاحظات اجرایی در آببندی
آمادهسازی سطح: سطح بتن باید تمیز، خشک و بدون گردوغبار یا روغن باشد.
رعایت درزهای انبساطی و اجرایی: باید دقیقاً طبق نقشههای سازهای اجرا شود.
کنترل کیفیت مواد: استفاده از مواد دارای گواهی بهداشتی (برای مخازن آب شرب).
تست نهایی آببندی: پس از اجرا، مخزن با آب پر شده و برای چند روز تحت فشار تست میشود.
آببندی مخازن آب و فاضلاب، یک فرآیند حیاتی در حفظ سلامت سازه و محیط زیست است. انتخاب روش مناسب به عواملی مانند نوع سازه، جنس مصالح، فشار آب، و شرایط محیطی بستگی دارد. اجرای صحیح و استفاده از مواد استاندارد، ضامن دوام و عملکرد طولانیمدت مخزن خواهد بود.
