دسته‌بندی نشده
معرفی انواع درز در سازه‌های بتنی
سازه‌های بتنی به دلیل ماهیت مصالح و شرایط اجرایی، همواره در معرض تغییرات حجمی و تنش‌های داخلی قرار دارند. برای کنترل این تغییرات و جلوگیری از ایجاد ترک‌های ناخواسته، درزها (Joints) در بتن پیش‌بینی و اجرا می‌شوند. شناخت انواع درزها و کاربرد هرکدام نقش مهمی در افزایش دوام، عملکرد و زیبایی سازه دارد.
۱. درز انبساط (Expansion Joint)
هدف:جبران تغییرات طولی ناشی از انبساط و انقباض حرارتی بتن.
کاربرد: در کف‌سازی‌های وسیع (مانند محوطه‌ها و پارکینگ‌ها)، پل‌ها، باند فرودگاه‌ها و سدها.
ویژگی: بین دو قطعه بتن فضای خالی تعبیه می‌شود که معمولاً با مواد الاستیک یا پروفیل‌های مخصوص مانند واتراستاپ پر می‌شود تا مانع نفوذ آب گردد.
۲. درز انقباض (Contraction Joint)
هدف: کنترل محل ترک‌های ناشی از جمع‌شدگی (Shrinkage) بتن در زمان گیرش و خشک شدن.
کاربرد: در کف‌سازی‌ها، دال‌ها و دیوارهای بتنی.
روش اجرا:ایجاد شیار یا بریدگی در سطح بتن تازه یا سخت‌شده به عمق مشخص.
۳. درز ساختمانی یا اجرایی (Construction Joint)
هدف: اتصال بتن تازه به بتن قدیمی در محل توقف بتن‌ریزی.
کاربرد:زمانی که بتن‌ریزی به دلایل اجرایی یا محدودیت زمانی در چند مرحله انجام می‌شود (مثلاً در ستون‌ها، دیوارها یا پی‌ها).
ویژگی: این درزها باید به‌صورت مکانیکی یا با استفاده از مواد پیوندی تقویت شوند تا اتصال مناسب ایجاد شود.
۴. درز جدایی (Isolation Joint)
هدف:جدا کردن بخش‌های مختلف سازه از یکدیگر برای جلوگیری از انتقال بار یا تنش.
کاربرد: بین ستون و دال کف، بین سازه‌های جدید و قدیمی یا در اطراف تجهیزات سنگین.
ویژگی:این درز معمولاً با مصالح پرکننده انعطاف‌پذیر پر می‌شود.
۵. درز حرکتی (Movement Joint)
هدف: تأمین آزادی حرکت بین قسمت‌های مختلف سازه تحت اثر نیروهای حرارتی، نشست زمین یا ارتعاشات.
کاربرد:در ساختمان‌های بلند، پل‌ها، تونل‌ها و سدها.
ویژگی: این نوع درز می‌تواند ترکیبی از انبساط، انقباض و جدایی باشد.
اجرای صحیح درزها در سازه‌های بتنی، روشی مؤثر برای افزایش عمر مفید و جلوگیری از آسیب‌های زودرس است. انتخاب نوع درز باید بر اساس شرایط محیطی، ابعاد سازه، نوع بهره‌برداری و آیین‌نامه‌های طراحی صورت گیرد. علاوه بر این، استفاده از مواد آب‌بند و واتراستاپ‌ها در محل درزها اهمیت بالایی دارد، زیرا مانع نفوذ آب و مواد شیمیایی به داخل بتن شده و دوام سازه را تضمین می‌کند.
