بتن پس از ریختن و تراکم، همچنان نیاز به مراقبت دارد تا به مقاومت و دوام مطلوب برسد. مرحلهای که در این بازه انجام میشود، عملآوری بتن نام دارد. در این مرحله، باید شرایطی فراهم شود تا واکنش هیدراتاسیون سیمان کاملتر صورت گیرد و از خشک شدن زودهنگام یا آسیبهای احتمالی جلوگیری شود.
چرا عملآوری بتن اهمیت دارد؟
* افزایش مقاومت فشاری و کششی بتن
* جلوگیری از ترکهای سطحی ناشی از تبخیر سریع آب
* بهبود دوام و مقاومت در برابر نفوذ مواد شیمیایی
* کاهش جمعشدگی و انقباض پلاستیک بتن
* افزایش عمر مفید سازههای بتنی
روشهای عملآوری بتن:
۱. روشهای مرطوب نگه داشتن بتن
این روشها با تأمین رطوبت موردنیاز بتن تازه، از خشک شدن آن جلوگیری میکنند:
آبپاشی مداوم (آبیاری): پاشیدن آب به سطح بتن در فواصل زمانی مشخص
غوطهور کردن در آب:برای قطعات پیشساخته یا دالهای افقی
پوشاندن با گونی خیس یا ماسه مرطوب:برای حفظ رطوبت سطح
۲. روشهای پوششی
در این روش سطح بتن پوشانده میشود تا از تبخیر آب جلوگیری شود:
* استفاده از پلاستیک یا ورقههای پلیاتیلن
* پوشاندن با نمد و برزنت خیس
* استفاده از خاکاره یا کاه مرطوب
۳. استفاده از مواد عملآوری (کیورینگ کامپاند)
این مواد به صورت مایع روی سطح بتن پاشیده میشوند و یک لایه نازک تشکیل میدهند که مانع تبخیر آب میشود. این روش بهویژه در پروژههای بزرگ و شرایط آبوهوایی گرم و خشک بسیار کاربردی است.
مدت زمان عملآوری بتن
مدت زمان مراقبت از بتن تازه بسته به شرایط محیطی و نوع سیمان متفاوت است، اما به طور کلی:
*در شرایط معمولی: حداقل ۷ روز
* در بتنهای با مقاومت بالا یا سیمان با حرارت کم: ۱۴ روز یا بیشتر
* در هوای گرم و خشک: نیاز به زمان طولانیتر و مراقبت دقیقتر
نکات مهم در مراقبت از بتن تازه:
* جلوگیری از بارگذاری زودهنگام روی بتن
* پرهیز از ضربه و لرزش شدید در ساعات اولیه
* مراقبت در برابر یخزدگی در هوای سرد (پوشش حرارتی یا افزودنی ضدیخ)
* استفاده از افزودنیهای مناسب در شرایط خاص (گرما یا سرما)
عملآوری بتن مرحلهای حیاتی در تضمین کیفیت و دوام سازههای بتنی است. هرچه این مرحله با دقت بیشتری انجام شود، بتن نهایی مقاومت بالاتر و عمر طولانیتری خواهد داشت. انتخاب روش مناسب عملآوری به شرایط آبوهوایی، نوع پروژه و امکانات موجود بستگی دارد.