آب بندی انواع درزهای بتنی

آب بندی درزهای بتنی یکی از مراحل مهم در افزایش دوام، پایداری و کارایی سازه‌های بتنی به شمار می‌رود. وجود درزها در بتن امری اجتناب‌ناپذیر است، زیرا بتن در اثر جمع‌شدگی، تغییرات دما، نشست سازه و شرایط بهره‌برداری نیاز به درزهایی برای کنترل ترک و حرکت دارد. اگر این درزها به‌درستی آب بندی نشوند، نفوذ آب، مواد شیمیایی، املاح خورنده و رطوبت می‌تواند موجب کاهش عمر مفید سازه، خوردگی آرماتورها و تخریب تدریجی آن شود. در ادامه، انواع درزهای بتنی و روش‌های معمول برای آب بندی آن‌ها تشریح شده است.

انواع درزهای بتنی

درزهای اجرایی
درزهای اجرایی زمانی ایجاد می‌شوند که عملیات بتن‌ریزی در دو مرحله یا در زمان‌های مختلف انجام شود. این نوع درزها به دلیل توقف در بتن‌ریزی ایجاد شده و باید حتماً آب بندی شوند، زیرا نقاط ضعف بالقوه برای نفوذ آب به داخل سازه محسوب می‌شوند.

درزهای انبساط و انقباض
درزهای انبساط برای جبران تغییرات حجمی بتن ناشی از تغییر دما و رطوبت تعبیه می‌شوند. در مقابل، درزهای انقباض با هدف کنترل ترک‌های ناشی از جمع‌شدگی بتن ایجاد می‌شوند. این درزها معمولاً باز بوده و نیازمند مواد الاستیک برای آب بندی هستند، زیرا سازه در این نواحی حرکت‌هایی هرچند کوچک خواهد داشت.

درزهای کنترلی
این درزها به صورت برنامه‌ریزی‌شده ایجاد می‌شوند تا ترک‌ها در نقاط مشخصی تشکیل شوند. آب بندی آنها در سازه‌های در تماس مستقیم با آب بسیار ضروری است.

روش‌های آب بندی درزهای بتنی

استفاده از ماستیک‌ها
ماستیک‌ها مواد انعطاف‌پذیری هستند که به‌صورت سرد یا گرم اجرا می‌شوند. این مواد برای درزهای انبساطی و کنترلی مناسب‌اند. ویژگی مهم ماستیک‌ها قابلیت الاستیسیته و تحمل تغییر شکل است. ماستیک پلی‌یورتان از جمله بهترین گزینه‌ها برای آب بندی درزهای نما، کف و مخازن است.

نوارهای آب بند یا واتراستاپ
واتراستاپ‌ها محصولات پلیمری یا PVC هستند که هنگام بتن‌ریزی در محل درزها قرار می‌گیرند. این نوارها از نفوذ آب در محل تماس دو بتن جلوگیری می‌کنند. درزهای اجرایی و انبساطی مخازن آب، استخرها، فونداسیون‌ها و تصفیه‌خانه‌ها معمولاً با واتراستاپ آب بندی می‌شوند.

تزریق رزین
در مواقعی که درزها پس از بهره‌برداری دچار نشت شوند، تزریق رزین‌های پلی‌یورتان یا اپوکسی می‌تواند گزینه مناسبی باشد. رزین تزریقی با نفوذ به ترک‌ها و درزهای ریز، آنها را پر کرده و مانع عبور آب می‌شود. رزین پلی‌یورتان برای درزهای فعال مناسب است، در حالی که رزین اپوکسی برای درزهای غیرفعال و سازه‌هایی که نیاز به استحکام دارند استفاده می‌شود.

استفاده از خمیرهای آب بند معدنی
این مواد پایه سیمانی دارند و برای درزهای کوچک، ترک‌ها و سطوحی که تحت فشار آب هستند کاربرد دارند. خمیرهای آب بند در پروژه‌هایی مانند مخازن، تونل‌ها و دیوارهای حائل استفاده می‌شود.

درزگیرهای بنتونیتی
نوارهای بنتونیتی با جذب آب متورم شده و درزها را به‌صورت کامل مسدود می‌کنند. این نوارها برای درزهای اجرایی بسیار کاربردی هستند و در زیرزمین‌ها، سازه‌های مدفون و فونداسیون‌ها استفاده می‌شوند.

جمع‌بندی
آب بندی درزهای بتنی یکی از مراحل کلیدی در ساخت‌وساز و نگهداری سازه‌ها است. انتخاب روش مناسب به نوع درز، میزان حرکت سازه، فشار آب، شرایط محیطی و نوع بهره‌برداری بستگی دارد. اجرای صحیح آب بندی می‌تواند عمر سازه‌های بتنی را به‌طور چشمگیری افزایش دهد و از هزینه‌های تعمیراتی آینده جلوگیری کند.